“Ik wist niet dat ik zo overprikkeld was!” zei één van mijn yogi’s. In de yogales valt het kwartje. “Hier ben ik maar op één ding gefocust; met de houding, mijn ademhaling, mijn lichaam. Hoe simpel kan het zijn. En wat een rust brengt dat met zich mee!”
Wie herkent het niet; je hebt je moeder aan de telefoon, ondertussen stuur je even snel een appje naar je vriendin dat je toch iets later komt, je wijst je kind op iets wat ze niet mag doen en ondertussen sta je ook in de pan te roeren. Ben jij ook zo’n multitasker?
Soms zijn we zo trots op onszelf dat we zoveel dingen tegelijk kunnen doen. Het geeft je even die kick, adrenaline komt vrij, lekker. Maar aan het einde van de dag zijn we hartstikke moe!! Bovendien kun je niet alles díe aandacht geven die het eigenlijk verdient.
Ik was ook zo’n multitasker. Totdat ik me steeds meer ’s avonds helemaal uitgeblust voelde. Langzaam maar zeker ben ik steeds meer gaan oefenen om één ding tegelijk te doen. Yoga helpt mij daarbij. En het bijzondere is dat de BuitenYoga daar nog meer in helpt. Een andere yogi zei het vorige week ook “Het is net of dat je je buiten nog meer op jezelf kunt richten. Daar waar ik binnen de groepsdynamiek voel (wat overigens ook heel fijn is) kan ik me buiten helemaal op mezelf richten”. Komt het misschien wel omdat je buiten je zintuigen nog meer kunt aanroepen?
Hoeveel zintuigen hebben we?
Op school hebben we geleerd dat we 5 zintuigen hebben. Nu ik me er meer in verdiep, lees ik 7 + 1 !!
Ja, die van de Griekse Aristoteles kennen we denk ik allemaal wel: zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Deze 3 zijn wat minder bekend:
- het evenwichtsorgaan, dat informatie doorgeeft over snelheid en richting van bewegen en balans. Naarmate we ouder worden, voelen we allemaal wel eens dat het wat wiebeliger wordt. Het is dus belangrijk om het evenwichtsorgaan te trainen;
- de proprioceptie ook wel beweging; dit gaat over de houding- en bewegingszin van gewrichten en spieren. Aanspannen en ontspannen van de spieren. Goed het verschil voelen, zodat je niet de hele dag met aangespannen spieren rondloopt.
- de interoceptie; intern waarnemen. het zintuig waarmee we waarnemen wat er in de organen (zoals de blaas en maag) en andere weefsels in ons lichaam gebeurt. Je voelt bijvoorbeeld dat je dorst hebt of dat je vol zit, het gevoel vanuit weefsels in je lichaam. Van binnenuit luisteren naar de grenzen die je lichaam aangeeft.
Onder- en overprikkelde zintuigen
Wanneer de informatieverwerking vanuit deze acht zintuigen naar de hersenen niet goed verloopt (er wordt teveel of te weinig informatie doorgelaten), zijn de gevolgen voor ons gedrag groot.
Wanneer je overprikkeld raakt, kun je niet goed werken. Maar wanneer je onderprikkeld raakt kun je ook niet goed werken; door een gebrek aan prikkels óf omdat je slaperig en sloom blijft of juist héél druk wordt om extra prikkels te zoeken . Minder last van onder- overprikkelde zintuigen, betekent beter voelen, minder lastig gedrag en betere concentratie!
Zintuigen die ons bewust en onbewust door de dag heen leiden. Maar wat weten we daar nou eigenlijk van. Wanneer zijn de zintuigen onder of overprikkeld?
Zicht, prikkels waargenomen door je ogen
Onderprikkeld zicht is al je bijvoorbeeld staart naar mensen en voorwerpen om meer informatie te krijgen. Of ook in de felle zon een zonnebril niet nodig vindt.
Overprikkeld zicht is als je last hebt van (fel) licht. Of je de voorkeur geeft aan donkere ruimten.
Gehoor, prikkels waargenomen door de oren
Onderprikkeld gehoor als je niet reageert wanneer je naam geroepen wordt. Of je zet de radio veel harder dan je omgeving prettig vindt.
Overprikkeld gehoor als je in een drukke omgeving niet kunt volgen wat iemand tegen je zegt, je hoort ook alle omgevingsgeluiden net zo hard als die ene persoon. Of bij concerten, op de kermis of op een festival ben jij nooit zonder oordopjes te vinden.
Tast (voelen) prikkels worden waargenomen door onze huid
Onderprikkelde tast als je kleding verdraaid om je lichaam laat zitten. Of je hebt een verminderde gewaarwording van pijn en temperatuur.
Overprikkelde tast als je overgevoelig bent voor aanraking van mensen en voorwerpen en kan daar geïrriteerd en zelfs agressief op reageren. Of je wordt de hele dag afgeleid door een klein labeltje in je kleding.
Geur, prikkels worden waargenomen door de neus
Onderprikkelde reuk als je sterke geuren niet waar neemt. Of je doet teveel aftershave of parfum op.
Overprikkelde reuk als je misselijk kunt worden van een geur die door een ander niet geroken wordt. Of je gebruikt geurloze waspoeder, omdat je anders de hele dag je kleren ruikt.
Smaak, prikkels worden waargenomen door de tong
Onderprikkelde smaak als je graag kauwt op voorwerpen. Of je zoekt sterke smaken op en houdt veel van mosterd en sambal.
Overprikkelde smaak als je een hele kieskeurige eter bent. Of je makkelijk kokhalst makkelijk.
Evenwicht, prikkels worden waargenomen in het evenwichtsorgaan (naast het binnenoor)
Onderprikkeld evenwichtsorgaan als je grote behoefte hebt aan bewegen, zoals veel sporten. Je bent altijd ‘in de weer’. Je voelt niet wanneer je uit balans dreigt te raken en kunt vallen, waardoor je anderen laat schrikken door (onveilige) klim en klauteracties.
Overprikkeld evenwichtsorgaan als je het gevoel hebt dat je heel snel uit balans raakt. Activiteiten als trappen lopen, klimmen, klauteren en fietsen vind je angstaanjagend. Je gaat liever niet van de waterglijbaan en vindt zelfs een roltrap al te eng.
Beweging- en houdingszin, prikkels worden waargenomen door zintuigen in onze spieren en gewrichten
Onderprikkelde beweging- en houdingszin als je struikelt omdat je de positie van je voet ten opzichte van de vloer niet goed inschat. Of je ploft op je stoel, omdat je de afstand van je billen tot de zitting niet goed inschatte om gecoördineerd te kunnen ‘landen’.
Overprikkelde beweging- en houdingszin als je beweging heel sterk voelt, waardoor je liever stil blijft zitten. Of je wilt niet door anderen bewogen worden (bijvoorbeeld wanneer je aan de hand genomen wordt).
Interoceptie, prikkels worden waargenomen door weefsels in je lichaam
Onderprikkelde interoceptie als je minder snel voelt of je naar de wc moet. Of je realiseert je niet direct dat je je niet lekker voelt omdat je honger of dorst hebt.
Je voelt emoties minder snel aan en weet bijvoorbeeld niet direct of je bang of juist boos bent.
Overprikkelde interoceptie als je heel vaak naar de wc gaat, omdat je bij een kleine blaas- of darmvulling al enorme aandrang voelt. Of je reageert heftig op kleine verwondingen, omdat die erg pijnlijk voelen.
Yoga in de buitenlucht
Of je je ogen wat meer sluit of ze juist openhoudt, na een yogales zien de kleuren er écht anders uit! Let de volgende keer na een les maar eens op.
Tijdens de les laat je alle geluiden die er om je heen zijn binnenkomen, of dat de fluitende vogels of watervogels zijn, de pony’s in de wei, een zoemend bijtje of een passerende auto is. Zonder oordeel, gewoon zoals ze er zijn.
Behalve het voelen van de houdingen, waarbij je grenzen gaat verkennen van de lichaam, voel je ook ze zon door de wolk of door je kleding of op je huid. Of de wind die als het ware je huid aait.
De geur die in de lucht hangt is telkens anders. Je ruikt de zomer(avond) in de lucht of de regenbui die net gevallen is. Ben je je bewust van geur?
De ondergrond onder je matje is niet zoals in een zaal. Het voelt zachter, maar misschien ook wat hobbeliger aan. Voor de evenwichtshoudingen soms best een uitdaging, Maar ook hier mag je leren omgaan met de omstandigheden zoals ze zijn.
Zomaar even wat voorbeelden hoe dat de buitenlucht van invloed kan zijn op je zintuigen.
Zintuigen waarmee ik altijd oefen en van leer in een yogales.